Καθηλωτικός "Μαύρος Κύκνος"

H Νάταλι Πόρτμαν κατέκτησε μια θέση στην καρδιά μου το 2004, με το ρόλο της Σαμ, στο Garden State του Ζακ Μπραφ. Όσο για τον Ντάρεν Αρονόφσκυ, είχα εντυπωσιασθεί με τα δύο από τα τρία τελευταία φιλμ του (Requiem for a dream και Ο Παλαιστής).

Φυσικό ήταν λοιπόν να ενθουσιασθώ όταν πρωτοάκουσα  για τον ‘Μαύρο Κύκνο’ και χαίρομαι πλέον που οι υψηλές προσδοκίες μου επαληθεύτηκαν.

Η Νίνα Σάιερς  (Πόρτμαν) είναι η νεαρή, φιλόδοξη, τελειομανής μπαλαρίνα που ζει σ’ένα μικρό διαμέρισμα του Μανχάτταν με την υπερπροστατευτική μητέρα της (πολύ καλή η Μπάρμπαρα Χέρσεϋ) η  οποία, όπως πολλές μητέρες, έχει εναποθέσει στην κόρη της την εκπλήρωση των δικών της ονείρων ως χορεύτρια. 

Η ζωή της Νίνα  είναι το μπαλέτο – και μόνο. Δεν έχει φίλους ούτε άλλα ενδιαφέροντα. Αρχίζει όμως να νιώθει πως μεγαλώνει χωρίς να έχει κάνει το μεγάλο άλμα. Έτσι, όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θιάσου, Τομά, (ο Βίνσεντ Κασέλ, σε μια όχι πάντως από τις καλύτερές του στιγμές) αποφασίζει ν’ανεβάσει μια μοντέρνα εκδοχή της Λίμνης των Κύκνων  χωρίς τη συμμετοχή της ‘γηρασμένης’ πρίμα μπαλαρίνας του, Μπεθ (εξαιρετική όσο και αγνώριστη η Γουινόνα Ράιντερ), η Νίνα βλέπει τον πρωταγωνιστικό –διπλό-ρόλο ως τη μεγάλη της ευκαιρία. Έχει όμως ν’ανταγωνιστεί τη νεοφερμένη στο θίασο, Λίλυ (αποκάλυψη η Μίλα Κούνις), η οποία διαθέτει ακριβώς τα αντίθετα προσόντα από την ίδια – χορεύει με πάθος κι ενθουσιασμό, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την τεχνική αρτιότητα.

Κάτω από την πίεση του Τομά, της μητέρας της αλλά και των δικών της φιλοδοξιών,  η Νίνα αρχίζει να λυγίζει  και σύντομα το όνειρό της μετατρέπεται σε εφιάλτη. Είναι όμως αποφασισμένη να μην κάνει πίσω. Το πάθος της γίνεται έμμονη ιδέα. Πλέον είναι αποφασισμένη να επιτύχει την τέλεια ερμηνεία – με κάθε κόστος.

Ο Αρονόφσκι χρησιμοποιεί τον άκρως ανταγωνιστικό κόσμο του κλασσικού μπαλέτου ως σκηνικό για να φτιάξει ένα σκληρό, τολμηρό ψυχολογικό θρίλερ για τα όρια στα οποία μπορεί να φθάσει ο καλλιτέχνης αναζητώντας την τελειότητα., αλλά και για το βάρος της ενηλικίωσης και της απώλειας της αθωότητας. Και το κάνει με καθηλωτικό τρόπο. Η κάμερα του ακολουθεί την Πόρτμαν παντού και από κοντά. Και παίρνει από εκείνην μιαν ανεπανάληπτη ερμηνεία.

Με όλο της το μικροκαμωμένο σώμα και το εύθραυστο πρόσωπό της, η Πόρτμαν  ενσαρκώνει μοναδικά το ντροπαλό αθώο κορίτσι,  τον Λευκό Κύκνο, που παλεύει  να μετατραπεί στη δόλια και σαγηνευτική αντίζηλο, τον Μαύρο Κύκνο, που θα κλέψει την καρδιά του Πρίγκηπα.

Ανάμεσα σε παραισθήσεις, όνειρα και εφιάλτες, συνεχώς αναρωτιέσαι αν αυτό που βλέπεις συμβαίνει στ’αλήθεια ή όχι –για τίποτα δεν είσαι σίγουρος. Ο Αρονόφσκυ με δεξιοτεχνία πηδά από το μαύρο στο άσπρο, από την πραγματικότητα στη φαντασία και σε καθηλώνει – η τελευταία μισή περίπου ώρα είναι από τις πιο έντονες κινηματογραφικές εμπειρίες που έχω ζήσει..

Ο σκηνοθέτης είχε την τύχη (ή/και την ικανότητα) να διαλέξει εξαιρετικούς συνεργάτες. Η μουσική επένδυση  του Κλιντ Μάνσελ είναι μαγευτική. Σε συνδυασμό με την υπέροχη  φωτογραφία του Μάθιου Λίμπατικ, προσφέρουν σκηνές μοναδικής ομορφιάς, αλλά και αληθινού τρόμου.

Θα ξαναδώ τον Μαύρο Κύκνο σύντομα και τη βραδιά της απονομής των Όσκαρ, θα πανηγυρίσω όταν η  ‘Νίνα’ θα γνωρίσει την αναγνώριση που δικαιούται.

4/5

Υ.Γ1: Βλέποντας στην ταινία το προαύλιο του Lincoln Center, όπου στεγάζεται, μεταξύ άλλων, το NYC Ballet, κατάλαβα πόσο πολύ θέλω να το ξαναεπισκεφθώ και αυτή τη φορά να δω και μια παράσταση εκεί - αν είμαι πολύ τυχερός.

Υ.Γ2.: Tην ταινία την είδα στον κινηματογράφο ΚΗΦΙΣΙΑ 3, μια αίθουσα που αρχίζει να μου αρέσει πολύ. Είναι καινούργια, άνετη και ο κόσμος που πηγαίνει (τουλάχιστον στις προβολές που έχω τύχει) συμπεριφέρεται όπως πρέπει – όχι σα να βρίσκεται στο σαλόνι του σπιτιού του. Και αυτό πλέον το θεωρώ σημαντικό κριτήριο για την επιλογή της αίθουσας.